Inleiding
Al geruime tijd volg ik de ontwikkeling van de Orca schermlezer op de voet. Gemiddeld druppelen twee tot drie e-mails per dag binnen met vragen, suggesties en opmerkingen van over de hele wereld. Afgelopen week vroeg er iemand of het mogelijk was om de allernieuwste Orca te installeren onder Ubuntu 16.04.
Prompt kwam er een deskundig antwoord met relatief eenvoudige instructies:
- sudo apt install git
- sudo apt-get build-dep gnome-orca
- git clone git://git.gnome.org/orca
- cd gnome-orca
- ./autogen.sh && make && sudo make install
Git
Het GNOME-project, waar Orca deel van uitmaakt, gebruikt Git-versiebeheer. Dit betekent dat elke wijziging aan de broncode kan worden teruggezocht en eventueel ongedaan gemaakt. De broncode wordt beheerd in een soort boomstructuur (repository). De stam van de boom heet master, de zijtakken branches.
Voor een nieuwe versie van het project wordt een aparte branch aangemaakt, die daarna wordt klaargestoomd voor de uitlevering (release). Al die tijd kan het werk in master gewoon doorgaan. De twee versies van het project bestaan dan vreedzaam naast elkaar.
Scherpe snede
De meest actuele ontwikkeling vindt plaats in master. Daar kunnen dus ook fouten of ontbrekende functionaliteit optreden. Men wordt in het algemeen niet voor niets gewaarschuwd vanwege de "bleeding edge of development".
Ik wilde desondanks toch eens proberen of ik de allernieuwste Orca kon gebruiken onder mijn huidige besturingssysteem (Ubuntu GNOME 16.04). Ik voerde de instructies uit en warempel: de schermlezer sprak:
Screenreader on.
Het was gelukt! Maar het tempo van de spraak was niet zoals ik gewend was. En de meertalige profielen die ik voor Nederlands, Duits en Engels had ingesteld waren ook verdwenen. Al mijn persoonlijke instellingen leken buitenspel te staan?
Op zoek
Mijn eerste gedachte: Dan gaan we terug naar de oude Orca. Nieuwe ge-killd,
oude gestart met /usr/bin/orca --replace. Ook nu klonk de bekende
welkomsboodschap, maar mijn instellingen waren nog steeds niet van de partij.
Bovendien bleek de versie van Orca nog steeds hoger dan de met Ubuntu
meegeleverde 3.18.2.
Een controle met dconf bevestigde dat mijn instellingen nog steeds waren
opgeslagen:
dconf dump /org/gnome/orca/
Aldus ging ik op zoek in de branches van Orca's repository. Daar vond ik een tak
met de naam origin/gnome-3-18; precies passend bij mijn huidige
desktopomgeving. Ook dit maal voerde ik de commando's uit om mijn eigen
exemplaar van Orca te bouwen en te installeren…
Maar nog steeds gedroeg de schermlezer zich alsof hij niets wist van mijn persoonlijke voorkeuren. Hoe kon ik nu terug naar een werkende en vertrouwde omgeving?
Vraag en antwoord
Omdat de mensen bij Orca's mailinglijst nooit te beroerd zijn om te helpen, stelde ik de vraag aan de specialisten. Een goede nachtrust later probeerde ik opnieuw om de bestaande Orca's te verwijderen en met een schone lei te beginnen. Ik zocht met het volgende commando naar alles wat met Orca te maken had:
find / -iname "*orca*" 2>/dev/null;
Opvallend was de map ~/.config/orca. Daarin staan instellingen die bij het
volledig verwijderen (sudo apt purge gnome-orca) toch nog behouden blijven.
Toen ik deze map verwijderde en Orca opnieuw installeerde met
sudo apt install gnome-orca, hoefde ik nog enkel mijn instellingen terug in te
laden:
dconf load /org/gnome/orca/ < mijn-backup.ini;
Finale
Een druk op Super + Alt + S later begroette Orca mij met het gewende spreektempo. De sneltoetsen en de profielen waren er weer. Ik had eindelijk 'mijn' schermlezer terug!
Natuurlijk kon ik het niet laten, en moest de mensen van de mailinglijst op de hoogte brengen. Ik zal niet de eerste zijn die dit overkomt, maar misschien wel de laatste.