Spring naar hoofdtekst

Mijn braille-leesregel en BrlTTY

Geplaatst op door .
Laatste aanpassing op .

Inleiding

Sinds mijn revalidatie bij Visio 't Loo Erf in Apeldoorn (zie slechtziendheid) lees ik Braille. Het duurt weken voordat je je eerste woordjes voelt en je de patronen van de verschillende letters in je hoofd hebt. Maar als je die periode hebt gehad, heb je een nieuwe manier van informatie opnemen tot je beschikking: je kunt lezen zonder te kijken!

Braille

Brailleschrift op papier bestaat uit zes puntjes, op de computer zijn dat er acht. Omdat iedere taal zijn eigen tekens kan hebben, heeft bijna elke taal een eigen brailletabel. Daarin wordt een bepaald teken gekoppeld aan een bepaald braille-patroon. Bij het leren lezen kies je meestal voor één bepaalde tabel. Ik koos de Europese - een gemene deler van alle west-europese talen.

BrlTTY

Het standaard stuurprogramma voor braille-leesregels onder GNU/Linux is BrlTTY. Het kent bijna alle gangbare merken en types en is goed gedocumenteerd. In mijn geval werd de Focus 40 blue van Freedom Scientific meteen herkend en verschenen de eerste tekens op het brailledisplay. Ik had niet lang nodig om te ontdekken dat BrlTTY standaard gebruik maakt van de Amerikaanse brailletabel.

Aldus ging ik op zoek naar een mogelijkheid om gebruik te maken van de Europese tabel. De documentatie stelde dat in /etc/brltty.conf alle instellingen konden worden aangepast. Ja, er stonden maar liefst 86 verschillende tabellen ter beschikking - maar niet de Europese. Ik moest op zoek naar een andere manier.

De Europese tabel

Met de hulp van de mensen van Visio en www.braille.ch kon ik handmatig alle tekens en patronen verzamelen en zelf een eigen texttable (.ttb) samenstellen. Voor de liefhebbers staat zij ook als download beschikbaar. (Een oplettende lezer zal opmerken dat mijn texttable is gegenereerd met behulp van een script. Wellicht wijd ik daar nog eens een andere blogpost aan. Wie weet :-) )

Persoonlijke voorkeuren

Voor de persoonlijke instellingen zoals het wel-of-niet knipperen van de braille-cursor en de hardheid van de braille-puntjes maakt BrlTTY gebruik van een menu dat via de leesregel zelf wordt opgeroepen en bediend. Druk daartoe (op de leesregel): Spatie + 1 + 2 + 3 + 4 (Spatie + P). Er verschijnt kort 'Preferences menu', daarna het eerste menu-item.

Mijn eigen voorkeursinstellingen zijn de volgende:

  • hoofdmenu
    • item Save On Exit: Yes
  • menu Braille Presentation
    • item Braille Firmness: High
  • menu Text Indications:
    • item Blinking Screen Cursor: Yes

Zie hier een link naar de specifieke commando's en sneltoetsen voor BrlTTY en de Focus 40.

Update

Bij het inrichten van mijn leesregel op een recente Fedora GNU/Linux, bleek dat ik in mijn documentatie een aantal zaken niet had genoteerd. Zo moet de systeemgebruiker deel uitmaken van de grooep brlapi om de leesregel op de grafische desktop te gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld met het volgende commando:

# Add fwiep to the brlapi group, to use BrlTTY in GUI
sudo usermod -aG brlapi fwiep

Daarnaast wordt de BrlTTY service niet standaard ingeschakeld of opgestart bij het aansluiten van een leesregel. Dat kan alsnog met deze commando's:

# Enable the BrlTTY service upon next system start
sudo systemctl enable brltty.service

# Immediately start the BrlTTY service
sudo systemctl start brltty.service

# Chech the current status of the BrlTTY service
sudo systemctl start brltty.service

Tot slot wilde de leesregel nog steeds niet correct starten; alle puntjes van alle cellen kwamen tegelijk omhoog. Ik ging met laatstgenoemd commando op zoek in de statusmeldingen van BrlTTY. Daar werd geklaagd over een onvindbaar bestand spaces.tti.

Toen ik in 2016 mijn eigen tabel samenstelde, was het gebruikelijk om alle mogelijke vormen van spaties op de leesregel samen te vatten als een simpele spatie. Dit gebeurde met een alias-instructie in een bestand dat in de tabel werd ingesloten (include). Dit bestand is tegenwoordig verdwenen; het is verplaatst naar de map Contraction en wordt als zodanig automatisch afgehandeld. Je hoeft hier dus in je tabel geen rekening meer mee te houden. Mooi!

Terug naar boven

Inhoudsopgave

Delen

Met de deel-knop van uw browser, of met onderstaande koppelingen deelt u deze pagina via sociale media of e-mail.

Atom-feed van FWiePs weblog

Artikelen


Categorieën

Doorzoek de onderstaande categorieën om de lijst met artikelen te filteren.


Terug naar boven